Ο αστικός μύθος για την βρετανική πολιτική
για την Κρήτη
Λάμπρος Καλλένος
5 Νοεμ, 6 Δεκ 2025
Στο διαδίκτυο διαβάζουμε, αρκετά συχνά, ένα επεισόδειο με τον Μανώλη Μπαντουβά και τον βρεττανό Γούντχαουζ (Woodhouse), στη διάρκεια της αντίστασης των Κρητικών κατά των γερμανών στην Κρήτη.
Μια μέρα, ο Γουντχαουζ είπε στον Μανώλη Μπαντουβά πως θα μπορούσε να γίνει η Κρήτη ανεξάρτητη και ο Μπαντουβάς μεγάλος στην ανεξάρτητη Κρήτη. Τότε ο Μπανουβάς απάντησε πως ο αγώνας τους είναι για την ελευθερία της Ελλάδος. Και πρόσθεσε πως, με όσα του είπε, από εκείνη την στιγμή ο Γούντχαουζ είναι κρατούμενος.
Το επεισόδειο αυτό με τον Μανώλη Μπαντουβά και τον εγγλέζο έχει αναφερθεί πολλές φορές στο διαδίκτυο. Σχεδόν κάθε φορά γίνεται και ρητή αναφορά πως το επεισόδειο είναι μια απόδειξη, ή τουλάχιστον μια πολύ καλή ένδειξη, για την βρεττανική πολιτική. Αν δεν γίνει ρητή αναφορά, αυτό υπονοείται αρκετά καθαρά.
Πάντα όμως απουσιάζει η συνέχεια αυτών που έγιναν: σε τόσες δεκαετίες που ακολούθησαν μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η υπονοούμενη βρεττανική πολιτική για ανεξαρτητοποίηση και διαχωρισμό της Κρήτης από την Ελλάδα **ουδέποτε** φάνηκε, **ουδέποτε* έδωσε σημείο ζωής.
Το ακριβώς αντίθετο: τον Φεβρουάριο του 1947 οι εγγλέζοι έστειλαν επιστολή στους αμερικάνους δηλώνοντας πως το τέλος Μαρτίου 1947 θα σταματήσουν «να υποστηρίζουν την Ελλάδα», όπως το έλεγε η επιστολή. Δηλαδή, η βρεττανία θα αποσυρόταν από την Ελλάδα. Και θα άρχιζε η αμερικανοκρατία.
Είναι τότε ακριβώς, δηλαδή το τέλος Μαρτίου 1947, που τα Δωδεκάνησα ενώθηκαν με την Ελλάδα. Διότι, αφού η βρετανία αποφάσισε να φύγει από την Ελλάδα, μέρος της ίδιας απόφασης είναι και το ότι θα έφευγε και από το Αιγαίο.
εφημερίδα «Ελευθερία», 28 Ιουνίου 1946
εφημερίδα «Ριζοσπάστης», 28 Ιουνίου 1946
Έχουμε φυλάξει τις φωτογραφίες των δυο εφημερίδων από το διαδίκτυο, εδώ και αρκετά χρόνια. Δυστυχώς τότε δεν φαινόταν πως θα χρειαζόταν να φυλάξουμε και την πηγή.
Η απόφαση να φύγει η βρεττανία από την Ελλάδα φαίνεται ότι πάρθηκε πριν τις 27 Ιουνίου 1946, και μετά ακολούθησε η απόφαση της Διάσκεψης Ειρήνης για ένωση των Δωδεκανήσων. Η επιστολή του Φεβρ 1947 προφανώς πληροφορούσε τους αμερικανούς για κάτι που ήδη ήξεραν.
Δηλαδή, δεν μπορεί η βρεττανία από την μια να εγκαταλείπει την επιρροή της στην Ελλάδα, και από την άλλη ....να έχει σχέδια για την Κρήτη.
Εκτός από την συζήτηση του Γούντχαουζ, δεν μας έχουν παρουσιάσει άλλο στοιχείο για την βρεττανική πολιτική. Αν ο Γουντχαουζ είπε στον Μπαντουβά για αυτονόμηση της Κρήτης όχι από δική του σκέψη, μα επειδή υπήρχε τέτοια βρεττανική πολιτική, τότε οι βρεττανοί θα κάνανε και άλλες σχετικές ενέργειες. Μια από αυτές θα μπορούσε να είναι μια ίδια πρόταση σε άλλους καπετάνιους.
Ποτέ δεν μάθαμε για άλλες ενέργειες, και ειδικότερα για παρόμοιες συζητήσεις με άλλους. Ούτε και κάποιος ερευνητής έγραψε ποτέ πως βρήκε τέτοια στοιχεία στα βρεττανικά αρχεία. Μέχρι τώρα τίποτε δεν έχει δημοσιευτεί, μόνο ξανά και ξανά η συζήτηση Μπαντουβά-Γουντχαουζ.
Το πιο πολύ που μπορεί να πούμε είναι πως, αν υπήρξε ποτέ βρεττανική πολιτική για αυτονόμηση της Κρήτης, αυτή εγκαταλείφθηκε μετά το Φεβρ 1946, διότι τότε η βρεττανία αποφάσισε να εγκαταλείψει την Ελλάδα.
Στο επεισόδειο με τον Μπαντουβά και τον εγγλέζο δόθηκε μια σημασία πως τάχα είναι ένδειξη ή μάλλον απόδειξη της βρεττανικής πολιτικής. Αυτή η ερμηνεία αντανακλά την εθνική συνείδηση και την ευαισθησία των Κρητικών. Μα δεν είναι μια βάσιμη, μια σωστή ερμηνεία της βρεττανικής πολιτικής, ούτε και του επεισοδείου με τον Μπαντουβά και τον εγγλέζο.
** Τα Δωδεκάνησα
Μέχρι τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο τα Δωδεκάνησα βρίσκονταν ακόμα κάτω από την τουρκοκρατία. Το **** τα πήραν οι Ιταλοί. Λίγο πριν τελειώσει ο πόλεμος τα έθεσε υπό τον έλεγχο του το βρεττανικό ναυτικό.
Αφού η Ελλάδα και η βρεττανία ήταν σύμμαχοί στον πόλεμο και πολεμούσαν τον ναζισμό, θα περίμενε κανείς πως με το τέλος του πολέμου η βρεττανία θα παρέδιδε τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα. Η βρεττανία όμως καθυστέρησε την αποχώρηση της. Και ήταν μόνο όταν αποφάσισε να αποσυρθεί από την Ελλάδα, και το Αιγαίο, που επίσης αποφάσισε να τα δώσει στην Ελλάδα.
Στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο η βρεττανία έχασε την μεγάλη δύναμη της, και αποφάσισε να αποσυρθεί από τις αποικίες της, εκτός από την Κύπρο. Γι' αυτό θα μιλήσουμε σε άλλη ευκαιρία.
-.
0 Σχόλια