(ημιμαθής και μικρή) Εισαγωγή στις Βιβλικές Σπουδές
από 14 Φεβρουαρίου 2021
Μικρή Εισαγωγή στην ιστορία των Εβραίων και της Παλαιάς Διαθήκης
Η Παλαιά Διαθήκη περιέχει μια συλλογή πανάρχαιων παραδόσεων του Εβραϊκού λαού. Περιέχει επίσης διάφορα κείμενα που γράφτηκαν κατά την Α' χιλιετία π.Χ. σε διάφορες χρονολογίες. Οι παραδόσεις αυτές πρέπει να δημιουργήθηκαν και να μεταδίδονταν για αιώνες προφορικά, ίσως ακόμα και από το δεύτερο μισό της Β' χιλιετίας π.Χ., πριν καταγραφούν. Η αρχαιολογία επιβεβαιώνει την εμφάνιση νέων οικισμών την περίοδο αυτή, δηλαδή στο δεύτερο μισό της δεύτερης χιλιετίας π.Χ..
Δεν είναι γνωστό πότε αυτές οι παραδόσεις καταγράφηκαν για πρώτη φορά. Δεν γνωρίζουμε επίσης, πότε αυτές οι παραδόσεις και τα κείμενα συντέθηκαν σε ένα βιβλίο και θεωρήθηκαν ένα σύνολο. Αποδίδονται σε συγγραφείς που έζησαν σε διαφορετικές εποχές, αρχίζοντας λίγο μετά το 1000 π.Χ.. Στη πορεία των αιώνων έγιναν πάμπολλες προσθήκες, αφαιρέσεις και τροποποιήσεις.
Η Παλαιά Διαθήκη λέει πως στην αρχή της Εβραϊκής ιστορίας υπήρχε ένα ενωμένο εβραϊκό κράτος, με το όνομα Ισραήλ, γύρω στο 1000 π.Χ. Ο τρίτος βασιλιάς αυτού του κράτους, ο Σολομών, έκτισε ένα μεγάλο ναό στην Ιερουσαλήμ. Η αρχαιολογία δεν επιβεβαιώνει τίποτε από αυτά, ούτε για ενωμένο κράτος από την εποχή αυτή, ούτε για την ύπαρξη του ναού πριν την επιστροφή από την Εξορία Βαβυλώνος.
Κατά την Παλαιά Διαθήκη, μετά τον Σολομώντα το ενωμένο κράτος διασπάστηκε στο Ισραήλ και στον Ιούδα. Το 722 π.Χ. το Ισραήλ κατελήφθη από τους Ασσυρίους, και ο Ιούδας το 586 π.Χ. από τους Βαβυλώνιους. Οι Βαβυλώνιοι μετέφεραν πολλούς από τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα ως αιχμαλώτους στη Βαβυλώνα.
Οι Εβραίοι επέστρεψαν από την Εξορία Βαβυλώνος στα μέσα του ΣΤ' αιώνα π.Χ., και έκτισαν ένα μεγάλο ναό στην Ιερουσαλήμ. Σε μετέπειτα εποχές, και βασισμένοι στην πεποίθηση ότι ο Σολομών είχε ήδη κτίσει τον λεγόμενο Πρώτο Ναό, που όπως πίστευαν καταστράφηκε το 586 π.Χ., ονόμασαν τον νέο ναό σαν Δεύτερο Ναό.
Μια μεγάλη εκδοτική σύνθεση όλης της Παλαιάς Διαθήκης φαίνεται ότι έγινε κατά την Ελληνιστική εποχή. Ορισμένοι υπολογίζουν πως αυτό έγινε στην Αλεξάνδρεια το 282 π.Χ. (Gmirkin) Ο Γκμίρκιν έφτασε, μάλιστα, σε μια ριζοσπαστική θεωρία: υποστηρίζει πως η Παλαιά Διαθήκη γράφτηκε τότε για πρώτη φορά στα Ελληνικά, και μετά μεταφράστηκε στα Εβραϊκά. Σύμφωνα με όσα ξέρει ο συγγραφέας αυτών των γραμμών, αυτό δεν φαίνεται να συμφωνεί με την γλώσσα των βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης, που δείχνει ότι προέρχεται από πολλές διαφορετικές περιόδους της εξέλιξης της Εβραϊκής γλώσσας.
Πάντως, ήδη από τις πρώτες δεκαετίες του Γ' αιώνα π.Χ. έχουμε χειρόγραφα της Παλαιάς Διαθήκης στα Ελληνικά. Είναι η λεγόμενη μετάφραση των Εβδομήκοντα.
Τα πιο παλιά χειρόγραφα της Παλαιάς Διαθήκης στα Εβραϊκά είναι τα ειλητάρεια, δηλαδή οι ρόλοι, που βρέθηκαν στις σπηλιές του Κουμράν (Qumran) από το 1948. Χρονολογούνται από τους πρώτους αιώνες π.Χ. μέχρι το 70 μ.Χ.
Όλοι οι λαοί της Μεσογείου δέχτηκαν την Ρωμαϊκή κατάκτηση. Εκτός από τους Εβραίους, που αντιδρούσαν με συνεχείς επαναστάσεις. Τον Β' αι. π.Χ. έγινε η επανάσταση των Μακκαβαίων, με την οποία οι Εβραίοι πέτυχαν μιαν αυτονομία μέσα στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Το 70 μ.Χ. ξεκίνησε μια ακόμα μεγάλη επανάσταση, την οποία και πάλι κατέστειλαν οι Ρωμαίοι. Αυτή τη φορά εξόρισαν τους Εβραίους από την Ιουδαία, κατέστρεψαν τον ναό εκτός από ένα τοίχο, και τους απαγόρευσαν να ξαναέρθουν στην Ιουδαία. Μα και την Ιουδαία την μετονόμασαν σε Παλαιστίνη, από το όνομα των αρχαίων μισητών εχθρών τους, των Φιλισταίων. Παρ' όλην την εθνική αυτή καταστροφή, ο Εβραϊκός λαός κατάφερε να δημιουργήσει τον Ιουδαϊσμό.
Από τα Εβραϊκά έγινε και η μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης στα Λατινικά το 382 μ.Χ. Διαδόθηκε και χρησιμοποιήθηκε πολύ, και γι' αυτό είναι γνωστή σαν Vulgate (Βουλγάτα), δηλαδή «η κοινή».
Από την Βουλγάτα και τη μετάφραση των Εβδομήκοντα έγιναν ύστερα μεταφράσεις σχεδόν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου.
Βέβαια, το όνομα Παλαιά Διαθήκη δεν ανήκει στην Εβραϊκή παράδοση, αλλά στη Χριστιανική, όπου υπάρχει σε αντιδιαστολή με τη Καινή Διαθήκη. Οι ίδιοι οι Εβραίοι την ονομάζουν Τανάχ, από τα εβραϊκά αρχικά των τριών μερών της.
Οι Εβραίοι και Χριστιανοί μελετητές είχαν από πολύ νωρίς αντιληφθεί πως στο κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης γίνονταν συνεχώς επεμβάσεις. Αυτό οδήγησε τους Εβραίους σε μια τυποποίηση του τρόπου γραφής της Τανάχ, έτσι ώστε κάθε αλλαγή να γινόταν αμέσως αντιληπτή. Το Εβραϊκό αυτό κείμενο, δηλαδή η Παλαιά Διαθήκη στα Εβραϊκά, είναι γνωστό με το όνομα Μασορητικό, από τη λέξη μασόρα που σημαίνει παράδοση.
Τα κείμενα
Η Βίβλος στα Νέα Ελληνικά
με τη Παλαιά Διαθήκη κατά το Μασορητικό κείμενο
με τα Δευτεροκανονικά
https://www.bible.com/el/bible/346/GEN.1.TGVD
http://alavastron.blogspot.com/2016/06/Holly-Bible-Index.html
από την σελίδα Ε-βίβλος :
https://ebible.gr/tgv/gen.1
από την Ελληνική Βιβλική Εταιρεία :
https://greek.global.bible/bible/d09e9a676bf6592d-02/GEN.1
https://www.bible.com/el/bible/173/GEN.1.TGV
Η Παλαιά Διαθήκη
κατά τους Ἑβδομήκοντα
κατά την κριτική έκδοση Rahlfs
http://www.users.dircon.co.uk/~hancock/sept.zip
Το Μασορητικό κείμενο
==
Μεταφράσεις της Βίβλου σε άλλες γλώσσες
https://www.biblegateway.com/versions/
Άλλα κείμενα
Τα χειρόγραφα της Νεκράς Θαλάσσης
https://www.deadseascrolls.org.il/
The Nag Hammadi Library
http://www.gnosis.org/naghamm/nhl.html
Έντυπες εκδόσεις της Βίβλου στα Ελληνικά
κατά την κριτική έκδοση του Rahlfs
η κριτική έκδοση Nestle
κατά μετάφραση Νεόφυτου Βάμβα
Εν είδει εισαγωγής
Introduction to the Old Testament (Hebrew Bible)
Course Number RLST 145
Professor Christine Hayes, 2010
https://oyc.yale.edu/religious-studies/rlst-145
επίσης και στο γιου-τούμπα-τούμπου
https://www.youtube.com/watch?v=mo-YL-lv3RY&list=PLh9mgdi4rNeyuvTEbD-Ei0JdMUujXfyWi&ab_channel=YaleCourses
Jewish Publication Society Study Bible
Κριτική κειμένου
Journal of Higher Textual Criticism
Περιοδικά
The Journal of Hebrew Scriptures
http://www.jhsonline.org/
Journal of Biblical Literature
https://booksc.org/journal/12417
Βιβλία και άρθρα
The Bible and Interpretation
https://bibleinterp.arizona.edu/
Essays on Minimalism
from website Bible and Interpretation
https://bibleinterp.arizona.edu/article-topics/29
Russel Gmirkin
Russel Gmirkin, Berossus And Genesis, Manetho And Exodus, 2006
Russel Gmirkin, Plato and the Creation of the Hebrew Bible, 2017
Russel Gmirkin, Can the Documentary Hypothesis be Rehabilitated?, 2020
Russell Gmirkin, Plato’s Timaeus and the Biblical Creation Accounts: Cosmic Monotheism and Terrestrial Polytheism in the Primordial History (draft copy), 25 April 2020
Ορισμένα άρθρα του Gmirkin είναι διαθέσιμα από τη σελίδα του στον ιστότοπο «Ακαδημία»
https://independent.academia.edu/RussellGmirkin
Emanuel TOV, Textual Criticism of the Hebrew Bible
http://www.greeklatin.narod.ru/tov/tov.htm
Henry Barklay SWETE (1835-1917), An Introduction to the OT in Greek. Additional Notes
https://www.ccel.org/ccel/swete/greekot.html
Julius WELLHAUSEN, Prolegomena to the History of Israel
first published 1878
With a reprint of the article "Israel" from the "Encyclopaedia Britannica."
Translated From the German, Under the Author's Supervision, by J. Sutherland Black, M.A., and Allan Menzies, B.D.
with a preface by Prof. W. Robertson Smith.
http://www.gutenberg.org/ebooks/4732
0 Σχόλια